آیا کریپتو حرام است؟ بررسی صادقانه
یکی از پرتکرارترین سوالات مسلمانان درباره سرمایهگذاری: آیا خرید بیتکوین و ارزهای دیجیتال حرام است؟
پاسخ ساده نیست — ولی قابل فهم است.
کریپتو یک چیز نیست، صدها چیز است#
اشتباه رایج: فکر میکنیم «کریپتو» یک چیز واحد است.
واقعیت: هزاران نوع ارز دیجیتال وجود دارد:
- بیتکوین
- اتریوم
- استیبلکوینها
- توکنهای پشتوانهدار
- میمکوینها
- شتکوینها
حکم هر کدام متفاوت است.
دستهبندی از نظر شرعی#
۱. ارزهای بدون پشتوانه (بیتکوین و مشابه)#
| ویژگی | وضعیت |
|---|---|
| پشتوانه فیزیکی | ❌ ندارد |
| ارزش ذاتی | ⚠️ مورد بحث |
| کاربرد | ⚠️ محدود |
| نوسان | ❌ بسیار بالا |
حکم: مورد اختلاف فقهی
- برخی: حلال (چون معامله آزاد است)
- برخی: مکروه (چون شبیه قمار است)
- برخی: حرام (چون پشتوانه ندارد)
۲. استیبلکوینها (USDT, USDC)#
| ویژگی | وضعیت |
|---|---|
| پشتوانه | ✅ دلار/دارایی |
| ثبات | ✅ نسبتاً ثابت |
| کاربرد | ✅ انتقال پول |
حکم: اکثراً حلال میدانند (مثل پول معمولی)
۳. توکنهای پشتوانهدار (طلا، ملک)#
| ویژگی | وضعیت |
|---|---|
| پشتوانه | ✅ دارایی واقعی |
| مالکیت | ✅ سهم از دارایی |
| سود | ✅ از دارایی پایه |
حکم: حلال ✅ (مثل خرید سهم از ملک)
۴. شتکوینها و میمکوینها#
| ویژگی | وضعیت |
|---|---|
| پشتوانه | ❌ صفر |
| هدف | ❌ فقط سفتهبازی |
| ریسک | ❌ بسیار بالا |
حکم: بسیار مشکوک (شبیه قمار)
معیارهای تشخیص#
کریپتو حلال:#
✅ پشتوانه واقعی دارد ✅ کاربرد مشخص دارد ✅ شبیه قمار نیست ✅ در فعالیت حرام استفاده نمیشود
کریپتو مشکوک:#
❌ فقط برای سفتهبازی ❌ نوسان شدید بدون دلیل ❌ وعده سود نجومی ❌ پشتوانه نامشخص
نظر مراجع#
نکته مهم: نظرات متفاوت است.
| موضع | توضیح |
|---|---|
| حلال مشروط | اگر پشتوانه داشته باشد |
| مکروه | به دلیل شباهت به قمار |
| جایز | معامله آزاد |
توصیه: از مرجع تقلید خود سوال کنید.
جایگزین مطمئن: توکن پشتوانهدار#
اگر نگران هستید، از توکنهای پشتوانهدار استفاده کنید:
| نوع | پشتوانه | حکم |
|---|---|---|
| توکن ملکی | آپارتمان واقعی | حلال ✅ |
| توکن طلا | شمش طلا | حلال ✅ |
| توکن پروژه | سهم از کسبوکار | حلال ✅ |
جمعبندی#
| نوع کریپتو | حکم |
|---|---|
| بیتکوین | مورد اختلاف |
| استیبلکوین | اکثراً حلال |
| توکن پشتوانهدار | حلال |
| شتکوین | مشکوک/حرام |
توصیه: اگر شک دارید، فقط توکن پشتوانهدار بخرید.
برای احکام دقیق، با مرجع تقلید خود مشورت کنید.
