روانشناسی سرمایهگذاری
بزرگترین دشمن سرمایهگذار، بازار نیست. ذهن خودش است.
دو احساس مرگبار#
۱. ترس (Fear)#
وقتی بازار میریزد، میترسید و میفروشید.
۲. طمع (Greed)#
وقتی بازار بالا میرود، طمع میکنید و بیشتر میخرید.
نتیجه: گران میخرید، ارزان میفروشید!
۱۰ اشتباه رایج روانشناختی#
۱. FOMO (ترس از جا ماندن)#
«همه دارند میخرند، من هم باید بخرم!»
مشکل: در اوج قیمت میخرید.
راهحل: برنامه داشته باشید، نه احساس.
۲. فروش وحشتزده#
«دارد میریزد! باید بفروشم!»
مشکل: در کف قیمت میفروشید.
راهحل: بپرسید «دلیل اصلی سرمایهگذاری عوض شده؟»
۳. تاییدطلبی#
فقط نظراتی را میخوانید که با شما موافقاند.
مشکل: واقعیت را نمیبینید.
راهحل: نظرات مخالف را هم بخوانید.
۴. اعتماد به نفس بیش از حد#
«من میدانم چه میکنم!»
مشکل: ریسک بیش از حد میگیرید.
راهحل: محدودیت داشته باشید.
۵. زیانگریزی#
ضرر ۱۰۰ دلار دو برابر سود ۱۰۰ دلار درد دارد.
مشکل: سهام ضررده را نمیفروشید.
راهحل: حد ضرر بگذارید.
۶. تازگی#
آخرین اتفاق را مهمتر میبینید.
مشکل: تصمیمات کوتاهمدت.
راهحل: به تاریخ بلندمدت نگاه کنید.
۷. اثر گلهای#
«همه دارند این کار را میکنند!»
مشکل: حباب ایجاد میشود.
راهحل: مستقل فکر کنید.
۸. لنگر انداختن#
به قیمت خرید چسبیدهاید.
مشکل: تصمیمات غیرمنطقی.
راهحل: ارزش فعلی مهم است، نه قیمت خرید.
۹. توهم کنترل#
«من میتوانم بازار را پیشبینی کنم!»
مشکل: ریسک بیش از حد.
راهحل: بپذیرید بازار غیرقابل پیشبینی است.
۱۰. اثر چارچوب#
نحوه بیان بر تصمیم تاثیر میگذارد.
مثال: «۹۰٪ موفقیت» بهتر از «۱۰٪ شکست» به نظر میرسد.
راهحل: اعداد واقعی را ببینید.
چرخه احساسات بازار#
خوشبینی → هیجان → سرخوشی → اضطراب → انکار → ترس → یأس → تسلیم → افسردگی → امید → آسودگی → خوشبینی
بهترین زمان خرید: وقتی همه میترسند. بدترین زمان خرید: وقتی همه هیجانزدهاند.
راهحلهای عملی#
۱. برنامه داشته باشید#
قبل از سرمایهگذاری بنویسید:
- چرا میخرم؟
- چه زمانی میفروشم؟
- حد ضررم چقدر است؟
۲. اتوماتیک کنید#
- سرمایهگذاری ماهانه خودکار
- حذف تصمیم احساسی
۳. از بازار دور شوید#
هر روز قیمت نگاه نکنید!
۴. تنوع بدهید#
همه تخممرغها در یک سبد نباشد.
۵. بلندمدت فکر کنید#
نوسانات کوتاهمدت مهم نیست.
۶. یادداشت بنویسید#
چرا این تصمیم را گرفتید؟ بعداً بخوانید.
جملات کلیدی#
«بازار پول را از صبور به ناشکیبا منتقل میکند.» — وارن بافت
«وقتی دیگران طمع میکنند، بترس. وقتی میترسند، طمع کن.» — وارن بافت
«سرمایهگذاری ساده است، ولی آسان نیست.» — وارن بافت
تست خودشناسی#
چقدر احساسی هستید؟#
☐ وقتی بازار ریزش میکند، میخواهم بفروشم ☐ وقتی همه چیزی میخرند، من هم میخواهم ☐ هر روز قیمت را چک میکنم ☐ بعد از ضرر، عصبانی میشوم ☐ بعد از سود، احساس نابغه بودن میکنم
اگر بیش از ۳ مورد: شما احساسی سرمایهگذاری میکنید! نیاز به برنامه و قوانین دارید.
جمعبندی#
| اشتباه | راهحل |
|---|---|
| FOMO | برنامه داشته باش |
| فروش وحشتزده | حد ضرر بگذار |
| هر روز چک کردن | فقط ماهانه |
| تصمیم احساسی | اتوماتیک کن |
سرمایهگذاری موفق = کنترل احساسات
ذهنتان را کنترل کنید، پولتان رشد میکند.
